Co warto wiedzieć o pomiarach kompozycji ciała?

2024-11-12

Co warto wiedzieć o pomiarach kompozycji ciała? Najpopularniejszą metodą pomiaru jest BMI czy najlepszą? Na pewno nie!

BMI czyli body mass index, to stosunek wagi ciała do wzrostu. Jego wzór jest prosty BMI = waga ciała (kg) / wzrost (m)2. Współczynnik BMI pokazuje, czy proporcje naszej wagi do wzrostu są prawidłowe. Z różnych względów ma on swoje wady – m.in.: u osób, które trenują i mają rozbudowaną tkankę mięśniową może pokazywać wysoki wyniki, czasem sugerujący otyłość.

Monitorowanie stanu zdrowia to coś więcej Analiza składu ciała pozwala na określenie proporcji pomiędzy tkanką tłuszczową, tkanką mięśniową, nawodnieniem organizmu oraz zmineralizowaniem kości. Słowniczek:

Tkanka tłuszczowa – szacunkowy zakres to około 15-20% dla mężczyzn i 16-25% dla kobiet – którzy nie uprawiają zawodowo sportu. Otyłość diagnozuje się, gdy poziom tkanki tłuszczowej przekroczy 30% masy ciała u kobiet, a u mężczyzn – powyżej 25%.
Stopień otłuszczenia narządów – prawidłowy wynik mieści się od 1 do 12. Im wyżej, tym narządy wewnętrzne są mocniej otłuszczone. Efektem może być rozwój chorób np. onkologicznych
Masa mięśniowa – nie ma jednoznacznie określonych norm dla masy tkanki mięśniowej. Szacuje się, że stanowi ona około 30% całkowitej masy ciała. Wartość ta jest zależna od aktywności fizycznej i pod tym kątem powinna być interpretowana
Masa kostna – to około 12-13,5% masy ciała dorosłego człowieka. Niska masa kostna może świadczyć o demineralizacji kości i toczącym się procesie osteoporozy.
Zawartość wody w organizmie – powinna mieścić się w przedziale około 45-60% masy ciała. Zbyt mała zawartość świadczy o odwodnieniu, natomiast zbyt wysoka o przewodnieniu.

Jak działa analiza składu ciała?

Bioimpedancja elektryczna (BIA) jest metodą analizy składu ciała z użyciem prądu o niewielkim natężeniu, zwykle 0,8–1 mA. Poszczególne tkanki zawierają określoną ilość wody, dzięki czemu różnie przewodzą elektryczność. Gdy pacjent stoi na wadze z analizą składu ciała lub leży na specjalnej macie i podłączony jest do elektrod, urządzenie wysyła impulsy, mierząc oporność tkanek organizmu na prąd. Przez narządy zawierające więcej wody impulsy przechodzą łatwiej niż przez te, które zawierają jej mniej. W taki sposób urządzenie oblicza ilość tkanki mięśniowej, tłuszczowej, kostnej i zawartość wody; oceniane jest też dobowe zapotrzebowanie na energię i wiek metaboliczny.

Czy warto kupić urządzenie do analizy składu ciała?

Jak najbardziej. Obecne na rynku posiadają dedykowane aplikacje, połączenie bluetooth, które pozwala śledzić historię zmian. Dla wielu osób jest to również motywator do wprowadzenia zmian i ich utrzymaniu. Udając się do specjalisty możemy łatwo sięgnąć do wyników i otrzymać jak najbardziej dopasowane rekomendacje.

Do czego może przydać się analiza składu ciała?

Dzięki niej, nie tylko możemy śledzić postępy w rozbudowie tkanki mięśniowej, czy zmniejszeniu tkanki tłuszczowej, ale również otrzymuje kolejne parametry na temat naszego zdrowia i potencjalnych problemów.

Można zbadać zawartość tkanki tłuszczowej ogólnej oraz trzewnej, gromadzącej się na brzuchu. Jej nadmiar szkodzi zdrowiu i zwiększa ryzyko m.in.: zaburzeń metabolicznych, cukrzycy typu 2, chorób sercowych, nadciśnienia tętniczego oraz innych chorób cywilizacyjnych. Kontrolowanie poziomu tkanki tłuszczowej poprzez analizę składu ciała może być elementem zapobiegania i leczenia tych chorób.

Analiza składu ciała – wyniki. Jak czytać pomiary?

Najlepiej aby wyniki zinterpretowała osoba doświadczona, która nie tylko odczyta wyniki ale również wyciągnie wnioski i zaproponuje dopasowane rozwiązania.

Jak przygotować się do analizy?

Dobre przygotowanie pozwala na miarodajny wynik

48 h przed pomiarem nie należy spożywać alkoholu,
48 h przed badaniem nie zaleca się również picia kawy, napojów energetyzujących oraz korzystania z masażu czy gorących kąpieli,
12 h przed nie wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych
4 h przed badaniem nie spożywać płynów i posiłków - najlepiej dokonać pomiaru rano na czczo,
30 min. przed badaniem opróżnić pęcherz moczowy.

Nawodnienie bądź odwodnienie naszego organizmu, może wpływać na impedancję podczas badania. Na przykład osoby odwodnione wykazują zawyżony procent tkanki tłuszczowej niż on jest w rzeczywistości. Czas jaki upłynął od ćwiczeń, jest również ważną zmienną. Nawet umiarkowane ćwiczenia przed pomiarami analizy składu ciała metodą BIA mogą prowadzić do przeszacowania beztłuszczowej masy ciała, a tym samym do niedoszacowania całkowitej zawartości tkanki tłuszczowej.

Ponadto do badania wskazane jest zdjęcie wszystkich metalowych przedmiotów: